NVO Mladiinfo Montenegro prisustvovao je prezentaciji izvještaja „Društvena integracija Roma i Egipćana u Crnoj Gori“ u organizaciji NVO Mladi Romi, Romske organizacije mladih “Koračajte sa nama – Phiren amenca” , Građanske alijanse, Centra za romske inicijative Nikšić, Centra za demokratsku tranziciju I ARHIMED. Na prezentaciji je predstavljeno istraživanje o sistemskoj brizi o Romima, sa fokusom na zapošljavanje, obrazovanje, stambenu situaciju i prosjačenje.
„Na polju stanovanja napravljen je značajan napredak kada su u pitanju domicilna lica u opštinama Podgorica, Nikšić, Berane, Herceg Novi i Tivat. Međutim, oko 77% Roma žive u odvojenim naseljima po istraživanju Ministarstva za ljudska i manjinska prava“, istakao je Samir Jaha, izvršni direktor NVO Mladi Romi. Kao glavne probleme stanovanja Roma naveo je: izolovanost od škola, bolnica i socijalnih službi, prepunjenost kučnog prostora gdje Romi žive u siromašnim i nezdravim životnim uslovima, kao i manjak zemljišta u posjedu Roma i legalizovanje objekata. Kao preporuku za rješavanje ovih problema, Jaha je predložio da državni i lokalni budžeti treba da se raspodjele radi ispunjenja ciljanih mjera i aktivnosti i da se izvrši izmjena i dopuna Zakona o socijalnom stanovanju kroz osnivanje javnog fonda za socijalno stanovanje.
Izvršni direktor Romske organizacije mladih „Koračajte sa nama – Phiren Amenca“ Elvis Beriša ukazao je na problem prosjačenja kod Romske populacije. „Maloljetna djeca i svi građani koji se bave prosjačenjem su u sukobu sa Zakonom o javnom redu i miru i podložni su krivičnim sankcijama“.Nedovoljna uređenost pravnog i institucionalnog okvira kod osoba optuženih za prosjačenje je jedan od ključnih problema kod ove pojave. Djeca bivaju neadekvatno zbrinuta i ne dobijaju adekvatne socijalnu i zdravstvenu zaštitu. Izgradnja prihvatilišta za lica registrovana kao prosjaci, izmjena pravnog okvira i osnaživanje postojećih kapaciteta navedene su kao preporuke za rješenje ovog problema.
O situaciji oko zapošljavanja Roma govorio je Milan Radović, koordinator programa ljudskih prava Građanske alijanse. On je istakao da Crna Gora ima najniži procenat zaposlenja Roma u državnim ustanovama (samo 3%) i da Roma gotovo da nema na rukovodećim pozicijama. Kao razlog za to naveo je nedovoljan stepen obrazovanja Roma i diskriminaciju poslodavaca prema romskoj populaciji, pogotovo je težak položaj Romkinja. Kao najčešći poslodavci Roma izdvajaju se Komunalno preduzeće, Gradska čistoća i gradske deponije, kao i uključenost u sezonske i javne radove.Kao preporuke za poboljšanje statusa Roma u polju zapošljavanja Radović je predložio povećanje državnih budžeta za politike zapošljavanja, uvođenje posebnih mjera za Romkinje, formiranje sindikata Roma i povećanje stope zapošljenja Roma na lokalnom i državnom nivou.
Fana Delija, izvršna koordinatorka Centra za romske inicijative u Nikšiću, istakla je da je bilo pozitivnih pomaka u strategiji za obrazovanje 2016. godini naročito kada je riječ o uplatama stipendija, udžbenika, prisustvu mentora u školama i pomacima kada su u pitanju posjete predstavnika Ministarstva prosvjete romskim naseljima. Manjak svijesti o značaju obrazovanja, jezička barijera, nerješeno pravno pitanje kao i diskriminacija predstavljaju glavne socio-ekonomske probleme Roma u obrazovanju.Neefikasnost obrazovnog sistema kao i loša saradnja sa roditeljima romske djece takođe predstavljaju prepreke u razvoju obrazovanja kod Roma. Delija je kao preporuke predložila strukturalnu i organizacionu saradnju između lokalnih i državnih vlasti i institucija zaduženih za implementaciju politike koje se odnose na socijalnu inkluziju Roma i Egipćana sa NVO koji se bave pitanjima vezanim za njih, obezbjeđivanje adekvatnog kvaliteta obrazovanja, povećanje stope upisa Roma i Egipćana u predškolske ustanove i osnovne škole, raspodjela udžbenika, sačiniti protokol o ponašanju pri napuštanju škole kao i rješavanje problema jezičke barijere.
Tokom prezentacije u EU info centru, bila je izložena postavka fotografija „Uslovi stanovanja Roma na primorju“.
