Devet projekata u okviru IPA programa prekogranične saradnje između Crne Gore i Kosova 2011-2013 uspješno je implementirano sa ukupnim budžetom od 3,7 miliona, saopšteno je na završnoj konferenciji koja je održana 19. januara u Podgorici. Projekti su u prosjeku trajali po 18 mjeseci.
Crnogorski minister evropskih poslova Aleksandar Andrija Pejović na otvaranju konferencije kazao da je program bilateralne saradnje uspješno završen i da je specifičan zbog toga što je počeo kasnije od planiranog datuma, ali je i otišao najdalje jer je pred sami kraj odlučeno koji će projekti biti finansirani. Pejović je takođe istakao da je program izazvao veliki nivo interesovanja i da su ideje koje su bile predložene vrijedile četiri puta više od dozvoljenog budžeta. Naglasio je da su neke od najznačajnih oblasti bile: biodiverzitet, prirodni resursi, poljoprivreda i šumarstvo kao i turistički razvoj. Pejović je dodao da je za naredni program IPA II Crna Gora-Kosovo 2014-2020 predviđen budžet od 10 miliona, koji otvara nove mogućnosti i obuhvata veća polja djelovanja.
Zamjenik ministra u Ministarstvu administracije lokalne samouprave u Republici Kosovo Bećir Fajzalahu poseban akcenat stavio je na unapređenje i poboljšanje civilnog društva kao i povećanje svijesti za biodiverzitet i očuvanje biljnih i životinjskih vrsta.
“Posebni projekti su doprinijeli poboljšanju životne sredine i poboljšali su prekograničnu saradnju”, kazao je Fajzalahu.
Šef sektora za saradnju u Delegaciji Evropske unije u Crnoj Gori Herman Špic saopštio je da su odnosi između dvije zemlje unaprijeđeni kroz implementaciju projekata.
“Sprovođenje programa je predstavljalo izazov ali će za naredni program biti lakše jer su mnoge stvari pojednostavljene”, kazao je Špic.
On je dodao da su svi projekti doprinijeli razvoju kao i promovisanju evropskih vrijednosti.
Odobreno je ukupno devet projekata koji su se fokusirale na zaštitu životne sredine, održivi ekonomski razvoj i socijalna kohezija.
Projekat “Priroda bez granica”, implementiran je u Plavu. Ono što je značajno za projekat jeste da su u velikoj mjeri bili obaviješteni građani koje biljne i životinjske vrsta postoje u tom području. Bili su organizovani brojni izleti i posjete. Takođe je napravljena mapa pomoću koje može da se prati gdje se nalaze posebne biljne i životinjske vrste.
Projekat “Obrazovanjem do socijalne inkluzije”, sprovele su tri organizacije: Pedagoški centar iz Podgorice i NVO Djeca iz Rožaja. Glavni zadatak je bio jačanje NVO koji se bave pitanjima RE populacije. Organizovane su brojne obuke i aktivnosti – obuke za roditelje, prosvjetne ustanove kao i antidiskriminacijske obuke.
Na trećem projektu “Eko proizvodnja”, glavni partneri su bile opštin, a bavio se razvojem i promovisanjem eko proizvoda kao i uspostavljanjem infrastrukture za eko markete.
Četvrti projekat “Iskorišćavanje inovacije i preduzetništva”, trajao je kraće od ostalih, 14 mjeseci, a posebno se odnosio na opštinu Berane. Glavni ciljevi su bili promocija i komunikacija a organizovanje su obuke za mlade, lokalne NVO, kako bi se naučili promovisati kroz lokalne medije.
Peti projekat “Upravljanje vodenim resursim”, odnosio se na vodovode u Bijelom Polju i Đakovici. U okviru ovog projekta posebno je značajan GIS (geografski informacioni sistem) tehnologija koja je omogućila unošenje elektronskih podataka. U okviru ovog projekta održana je serija obuka od strane eksperata iz ovog područja.
Šestom projektu “Zajednička akcija za održivi razvoj”, je glavni cilj bio stvaranje boljih uslova za zapošljavanje kao i jačanje veza između subjekata u Crnoj Gori kao i na Kosovu. Iz ovog projekta je stvoren i dokument sa preporukama za bolje zapošljavanje i održana je najduža obuka za nezaposlene koja je trajala 22 dana.
Sedmi projekat “Revitalizacija lokalnih zajednica za mlade i turizam”, je implementiran u opštini Andrijevica. Promovisana je opština. Organizovane su razne akcije za mlade kao i na temu zdravih stilova života.
Glavni cilj osmom projektu “Ruralni turizam i ekonomski razvoj” bio je promovisanje ekonomskog razvoja turističkih ponuda, zatim poljoprivreda i šumarstvo. Organizovane su brojne obuke za učesnike i organizovane su posjete Katunima.
Deveti projekat “Vip Dinarica” odnosno na vrhovima dinarskih Alpi je bio veoma poseban. Njegov glavni cilj je bio da se ukaže na manje turističke objekte kao i da se unaprijede već postojeći i da se poveća broj turističkih vodiča koji prate turiste.
Na konferenciji je zaključeno da je cjelokupni program bio veoma uspješan kako za Crnu Goru tako i za Kosovo.